Home > Artikelen > Onbemande vrachtvliegtuigen in aantocht
Artikelen

Onbemande vrachtvliegtuigen in aantocht

Momenteel wordt wereldwijd veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van onbemande vrachtvliegtuigen. Moeilijk over de weg bereikbare gebieden zouden het meest van kleine onbemande vrachtvliegtuigen kunnen profiteren. De tijd, dat er allerlei objecten door de lucht vliegen voor verschillende doeleinden lijkt uit het stripverhaal te ontsnappen in 2050. Maar of het zover zal komen?

Internetverkoper Amazon.com heeft al een paar kleine onbemande vliegtuigjes K-Max in dienst om als test online bestelde pakketjes af te leveren in moeilijk bereikbare gebieden in de VS en Canada. Ook koerier DHL heeft negen van deze onbemande luchtkoeriers in dienst. Maar het kan nog maar zeer beperkt worden gebruikt vanwege strenge regelgeving voor luchtveiligheid.

BRIC en MINT

Luchtvaartconsultant Peter Obeysekere van de Britse Aviation Consulting Group denkt dat de doelgroepen vooral in de opkomende landen van BRIC (Brazilië, Rusland, India, China) en MINT (Mexico, Indonesië, Nigeria, Turkije) te vinden zullen zijn. Deze landen hebben gemeen, dat ze in de komende twintig jaar enorm zullen groeien qua BBP en dus ook de inkomens. Hiervan hebben vooral Mexico, Indonesië en Turkije redelijk goed ontwikkelde luchtvaartsectoren. Pilots zullen worden gehouden in het Britse Zuid Wales, dat is gespecialiseerd in onbemande luchtvaartuigen (UAV) met een eigen universitair onderzoekcentrum.

'Maar bovenal moet er publieke acceptatie zijn voor onbemande vrachtvliegtuigjes'

Platform

Universiteit van Twente assistent professor Hans Heerkens heeft een platform voor onbemande vrachtvliegtuigen opgericht: “Dit PUCA (Platform Unmanned Cargo Aircraft) is bedoeld om door internationale samenwerking de ontwikkeling van deze vliegtuigen tot realiteit te maken.” Momenteel is er nog geen UCA operationeel. Eerst moeten er goede afspraken worden gemaakt met luchtverkeersleidingen over het verantwoord en veilig gebruik van het luchtruim door UCA’s. Daarnaast moet worden bepaald voor welke markten deze zijn bedoeld en of deze dan groot genoeg zijn. Het zal nog zeker 15 jaar duren, voordat de eerste zal vliegen. “De kosten voor een UCA moeten minimaal zijn, evenals de risico’s en de voordelen moeten maximaal zijn”, aldus Heerkens. “En qua infrastructuur hoeven dit vrachttransportmiddel niet per se op luchthavens te landen, maar het kan ook bijvoorbeeld op daken van winkelcentra, bedrijventerreinen en afgelegen boerderijen landen.”

Maar bovenal moet er publieke acceptatie zijn voor onbemande vrachtvliegtuigjes. De militaire onbemande drone staat bekend als een ‘killer’ in oorlogsgebieden. Niet bepaald gunstig voor de vredelievende pakketjes bezorgende UCA. Toch vindt hier de UCA zijn bakermat.

Qua veiligheid is de technologie er, maar ontbreekt de ervaring hiermee. Dan moet de UCA worden gecertificeerd, een zorgvuldig en tijdrovend proces. Universiteiten en onderzoekscentra en bedrijven als Fokker, KLM, NLR, Airbus Defence & Space en de Koninklijke Luchtmacht zijn al druk bezig met diverse ontwerpmodellen voor dit onbemande vrachtvliegtuig. Vooral voor het bezorgen van online bestelde goederen in afgelegen, slecht bereikbare gebieden lijkt de UCA een uitkomst.

‘Vliegende ezels’

Een ander opmerkelijk initiatief op dit gebied is bestemd voor Afrika.  De Technische universiteit EPFL in het Zwitserse Lausanne heeft het project Flying Donkeys bedacht en ontwikkeld. EPFL-Directeur ‘Future Africa’ John Ledgard zegt: “Afrika zal het eerste continent zijn, waar onbemande luchtvracht op grote schaal zal worden ontwikkeld.” Deze ‘vliegende ezels’ –traditioneel het beste vervoermiddel in onherbergzame gebieden – zijn grote vrachtrobots met solide frames die zware kofferladingen over lange afstanden kunnen vervoeren. “Naar verwachting zal de eerste commerciële Flying Donkey in 2020 tenminste 20 kilo vracht over een afstand van 50 km in minder dan een uur kunnen vervoeren”, voorspelt Ledgard. Volgens Ledgard groeit Afrika te snel om een adequaat wegennetwerk te bouwen, zodat aanvullend transport door de lucht zal moeten gaan. Het is te hopen, dat tienduizenden weinig kostende Flying Donkeys zullen vliegen over goed geoliede netwerken in Afrika. De eerste pilot met de Flying Donkey zal rond de berg Mount Kenya plaatsvinden, waar binnen 24 uur onderweg 20 kg vracht zal worden afgeleverd en opgehaald in vijf haltes. Hiervoor moeten nog wel technologische, juridische, financiële, logistieke en ontwerphobbels moeten worden genomen.

Hoewel er nog haken en ogen aan zitten, heeft dit project om over 10-15 jaar tijdgevoelige goederen, zoals medicijnen, planten en onderdelen, per autonoom vliegende vrachtvliegtuigjes point-to-point te laten vervoeren, zeker potentie om zich verder te ontwikkelen. Dit past goed in de toenemende online verkoop en het thuis of op kantoor te laten bezorgen, ook in moeilijk over de weg bereikbare gebieden, maar ook in drukke miljoenensteden. Mits de operationele kosten laag zijn. De stripboeken kunnen voorlopig nog in de kast blijven staan.

Jan-Jaap Heij
De Cooperatie